Có ý kiến cho rằng Valentich đã tự dàn dựng vụ mất tích của mình: ngay cả khi tính đến chuyến đi kéo dài từ 30 đến 45 phút đến Mũi Otway, chiếc Cessna 182 một động cơ vẫn có đủ nhiên liệu để bay 800 km (500 mi);[5] bất chấp các điều kiện lý tưởng, không có lúc nào chiếc máy bay lọt vào màn hình radar, khiến người ta nghi ngờ liệu nó có từng ở gần Mũi Otway hay không;[6] và cảnh sát Melbourne nhận được báo cáo về một chiếc máy bay hạng nhẹ hạ cánh bí ẩn cách Mũi Otway không xa cùng lúc Valentich mất tích.[6]

Một lời giải thích khác được đề xuất là Valentich bị mất phương hướng và bay lộn ngược. Nếu đúng như vậy, ánh sáng mà anh ta nghĩ rằng mình nhìn thấy sẽ là ánh đèn của chính chiếc máy bay của mình được phản chiếu trên mặt nước; sau đó anh ta sẽ bị rơi xuống nước.[7] Tuy vậy, mẫu Cessna mà anh ta đang lái không thể bay ngược được lâu vì nó có hệ thống cung cấp nhiên liệu bằng trọng lực, nghĩa là động cơ của nó sẽ ngừng hoạt động rất nhanh. Ngoài ra, có người đề xuất thêm khả năng khác là anh ta đã tự sát thế nhưng qua các cuộc phỏng vấn với bác sĩ và đồng nghiệp quen biết Valentich từ lâu hầu như đã loại bỏ khả năng này.[8]

Bản đánh giá năm 2013 về đoạn ghi radio và các dữ liệu khác của nhà thiên văn học và phi công về hưu của Không quân Mỹ James McGaha và tác giả Joe Nickell đề xuất rằng Valentich thiếu kinh nghiệm đã bị lừa bởi ảo giác về đường chân trời nghiêng mà anh ta đã cố gắng bù đắp và vô tình đưa máy bay của mình vào một đường đi xuống, cái gọi là "vòng xoắn ốc nghĩa địa" mà ban đầu anh ta nhầm với quỹ đạo đơn giản của máy bay. Theo các tác giả, lực G của vòng xoắn ốc siết chặt sẽ làm giảm lưu lượng nhiên liệu, dẫn đến hiện tượng "chạy không tải thô" như Valentich đã báo cáo. McGaha và Nickell cũng đề xuất rằng luồng sáng chiếu từ trên cao, dường như đứng yên mà Valentich báo cáo có lẽ là các hành tinh Sao Kim, Sao Hỏa và Sao Thủy, cùng với ngôi sao sáng Antares, những ngôi sao này sẽ di chuyển theo cách phù hợp với lời mô tả của Valentich.[1]